TTO – Những ngày qua, diễn đàn “Cho học sinh dùng điện thoại trong lớp: nên không?” đã thu hút sự quan tâm của bạn đọc. Nay chúng tôi xin tạm khép lại diễn đàn với 2 bài viết có góc nhìn mở về câu chuyện chưa có hồi kết này.
Đang xem: Lợi ích của việc sử dụng điện thoại trong học tập
Học sinh Trường THPT Trưng Vương (TP.HCM) sử dụng điện thoại trong những dịp sinh hoạt dưới sân trường – Ảnh: TỰ TRUNG
Con dao dùng để cắt rau thịt chuẩn bị thức ăn nhưng khi dùng có nguy cơ cắt phải ngón tay và cũng có thể dùng để gây thương tích cho người khác nếu người cầm nó không biết kiềm chế cảm xúc. Vì sợ những nguy cơ, cha mẹ không cho trẻ đụng tới dao hay sao? Thực tế, chúng ta biết cha mẹ dạy cho con biết cách dùng dao khi họ cảm thấy con đủ lớn.
Việc cho phép học sinh sử dụng điện thoại trong lớp học cũng có hai mặt của vấn đề: lợi ích và nguy cơ. Câu hỏi chính là làm sao chúng ta có thể tận dụng được những lợi ích của nó mang lại và tối giản những nguy cơ.
Ba lợi ích
Lợi ích của việc học sinh sử dụng điện thoại trong lớp học bao gồm những gì? Thứ nhất, học sinh có thể tiếp cận thông tin, kiến thức và công cụ cần thiết trên mạng để giải quyết vấn đề ứng dụng kiến thức của môn học trong lớp. Điều này giúp học sinh tập trung vào phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề mà chúng ta biết là một trong năm kỹ năng quan trọng nhất cho người lao động trong thế kỷ 21.
Thứ hai, việc học sinh có khả năng tiếp cận thông tin giúp trường dần có thể chuyển qua triết lý giáo dục 4.0, không quá đặt nặng vấn đề nhớ thuộc lòng kiến thức. Trong thời đại 4.0, việc truy cập, lưu trữ, biểu hiện thông tin là trách nhiệm và chuyên môn của robot. Robot với trí tuệ nhân tạo có thể làm những việc này hiệu quả hơn con người.
Thứ ba, cho phép giáo viên có cơ hội đánh giá độ hiểu biết kiến thức mới ngay trong lớp học và điều chỉnh cách truyền đạt khi cần thiết. Ví dụ ngay sau khi giáo viên dạy kiến thức mới, cho ví dụ rồi có thể cho một bài tập và đánh giá độ hiểu biết của học sinh trong lớp dùng ứng dụng đánh giá. Như thế học sinh sẽ học hiệu quả hơn và giáo viên không phải chờ đến kỳ thi giữa kỳ hay cuối khóa mới biết vấn đề của từng học sinh.
Ba nguy cơ
Về nguy cơ, tôi xin nêu ba nguy cơ lớn và gợi ý cách giảm thiểu nguy cơ để đạt được những lợi ích trên. Một là việc kiểm soát học sinh sử dụng điện thoại ngoài mục đích phục vụ học tập. Chuyện này cũng đã từng tranh cãi ở các trường trung học Mỹ cách đây không lâu. Hướng giải quyết có hai cấp độ. Ở cấp độ toàn trường, mạng di động cho học sinh chỉ cho phép đăng nhập vào một số website giáo dục nhất định và điện thoại của học sinh chỉ được phép cài đặt một số ứng dụng nhất định. Ở cấp độ trong lớp học, giáo viên cho phép học sinh sử dụng điện thoại ở khung thời gian nhất định như lúc làm bài tập hay lúc cần trả lời câu hỏi; ngoài khung thời gian đó, học sinh không được sử dụng.
Hai là việc học sinh sử dụng điện thoại ngoài giờ học, cha mẹ làm sao kiểm soát được? Cá nhân tôi không cho con có điện thoại di động đến khi chúng 16 tuổi. Cách mà các trường học ở Mỹ giải quyết là sử dụng máy tính bảng hay điện thoại không sim, sau khi sử dụng học sinh phải nộp lại cho nhà trường và không được phép đem ra khỏi trường. Điều này đưa đến thử thách mới cho nhà trường đó là việc quản lý những thiết bị này như thế nào? Nhưng tôi cho rằng thử thách này là vấn đề nhỏ.
Ba là việc sử dụng điện thoại có thể giảm hoặc thay thế tương tác giữa người và người. Chúng ta đang chứng kiến thời gian và chất lượng tương tác giữa người và người ngày càng giảm vì con người ngày càng tăng thời lượng sử dụng những phương tiện công nghệ. Trong khi đó, kỹ năng hợp tác và tương tác lại là một trong năm kỹ năng quan trọng nhất cho người lao động trong kỷ nguyên này.
Giải pháp ở trên cho phép chúng ta giới hạn giới trẻ trở nên “ghiền” công nghệ mà ảnh hưởng khả năng phát triển con người toàn diện. Đương nhiên là khi cho phép học sinh sử dụng điện thoại trong lớp học thì các em cần biết những nguyên tắc sử dụng mà trường đưa ra cũng như các kỹ năng sử dụng nó cho mục đích học tập.
Xem thêm: Cách Xem Số Follow Trên Instagram Của Người Khác, 2 Cách Xem Số Follow Cụ Thể Trên Instagram
Để học sinh… không thích dùng điện thoại
Ngoài suy nghĩ nên hay không nên cho phép học sinh sử dụng điện thoại trong lớp, theo tôi, người thầy cần quan tâm tới việc làm sao để học sinh… không thích dùng điện thoại.
Để người học thật sự hứng thú trong mỗi giờ lên lớp, chắt chiu từng phút giây nghe thầy cô giảng bài cần khả năng tạo cảm hứng của giáo viên. Bản thân người viết từng có những người thầy như thế, luôn làm mới bài giảng, nội dung thu hút, cách thức truyền đạt sinh động, đến mức mình không thể không nghe, “buộc” mình phải hòa vào bài học đầy thú vị.
Khi người thầy có thể làm được việc đó thì quy định cho phép học sinh sử dụng điện thoại trong lớp sẽ không còn là vấn đề nên hay không nữa, bởi khi đó người học đã “tự nguyện” rời chiếc điện thoại vì thấy phí phạm.
Ngược lại, nếu thầy cô chưa thể kéo học sinh chú tâm vào tiết dạy của mình bằng ngôn ngữ trực quan thì sử dụng điện thoại làm công cụ hỗ trợ sẽ giúp cho bài học sinh động hơn, hoặc ít ra cũng đỡ nhàm chán. Nếu quản lý tốt việc dùng này thì sử dụng điện thoại trong lớp lợi cho cả thầy lẫn trò. Như vậy, với quy định cho phép học sinh sử dụng điện thoại, cả thầy cô giáo cũng cần học phương pháp sử dụng điện thoại mang lại lợi ích, từ đó khéo léo giúp học trò dùng phương tiện này hiệu quả.
Nhiều người lo lắng khi cho phép như vậy, biết đâu học sinh sẽ sa đà vào chiếc điện thoại mà quên học hành. Thiết nghĩ, với một học sinh có ý thức, một lớp học có giáo viên bản lĩnh thì dù có gì lôi kéo, người học cũng sẽ toàn tâm với việc chính trên lớp là học và hành.
Suy cho cùng, chiếc điện thoại và những nội dung trên mạng không nên trở thành “mối nguy” trong suy nghĩ chủ quan của mỗi người rồi cấm tiệt. Ngược lại, hãy tìm ra những nguy cơ trong khi sử dụng nó để tránh, phát huy những lợi ích từ những phương tiện này để nâng chất việc dạy và học lên.
Hay nói cách khác, làm sao để chúng ta sử dụng điện thoại chứ không phải điện thoại “sử dụng” ngược lại mình.
TẤN KHÔI
Ngày nào con có thể khôn?
Chúng ta có câu “Đi một ngày đàng học một sàng khôn”. Nếu chúng ta sợ con đi lạc mà không dám cho con đi thì ngày nào con có thể khôn? Do đó việc sử dụng điện thoại trong lớp học có nhiều lợi ích và cũng có nguy cơ, tuy nhiên nếu chúng ta không làm thì con em chúng ta sẽ ngày càng tụt hậu so với các nước khác và bản thân nhà trường cũng không có cơ hội để đánh giá vấn đề và giải quyết chúng để môi trường giáo dục ngày càng tiến bộ.
Bài học 40 năm trước
Cách đây 40 năm khi tôi mới qua Mỹ, trong lớp vật lý năm cuối THPT tôi từ chối sử dụng máy tính tay (calculator) vì tôi tự hào cho rằng mình có khả năng tính bằng tay kể cả lấy căn. Tôi thua đậm trong cuộc thi ai làm xong bài tập nhanh hơn. Thầy vật lý cầm một máy tính tay đưa tôi và nói: “Thật sự điều quan trọng trong cuộc sống là bạn có khả năng giải quyết vấn đề hiệu quả như thế nào với tất cả những gì mà bạn có thể tiếp cận, kể cả cái máy tính tay này!”. Tôi vẫn còn ghi trong tâm câu nói này và nó ảnh hưởng đến triết lý giáo dục của tôi trong suốt mấy chục năm qua.
Xem thêm: Con Cá Vàng Bơi Là Con Cá Vàng Bơi, Cá Vàng Bơi
“Tụi em dùng điện thoại học, nhưng cũng có lúc lạm dụng chơi game, tán gẫu”
TTO – “Ngoài dùng điện thoại để phục vụ học tập, đôi lúc tụi em cũng có lạm dụng nó để chơi game, xem phim, tán gẫu với bạn…”, một nữ sinh lớp 12 ở TP.HCM chia sẻ.